مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل (تحصیل در کانادا)

مزیت‌های تحصیل در کانادا

در زمینه مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل ، کانادا از بسیاری جهات، کشوری ایده‌آل برای ایرانیان است. تاکیدمان بر «ایرانیان» بی‌دلیل نیست. واقعیت این است که به هر حال کشورهای دیگری نیز هستند که سطح آموزش در آن‌ها بسیار بالاست، اما دست یافتن ایرانیان به تحصیل در آن دانشگاه‌ها و کشورها، بسیار دشوارتر از کانادا به نظر می‌رسد.

مثلاً همیشه دانشگاه‌های آمریکا (هاروارد، ام‌آی‌تی، پرینستون،…) در سطح برترین دانشگاه‌های جهان قرار می‌گیرند اما به دلایل سیاسی، اخذ ویزای تحصیلی و سایر ویزاها از کشور آمریکا در حال حاضر بسیار دشوار است و تازه بعد از پایان تحصیلات نیز، مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل ، راحت‌تر از کشورهای دیگر است.

اما تحصیل در کانادا و مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل ، مزیت‌های فراوانی دارد. البته فقط ایرانی‌ها نیستند که از این مزیت‌ها سود می‌برند. آمارها نشان می‌دهد هر سال قریب به 200 هزار دانشجو از کشورهای مختلف جهان برای تحصیل به کانادا می‌آیند؛ و بسیاری از آن‌ها پس از پایان تحصیلات خود، برای همیشه در کانادا ماندگار می‌شوند. اجازه دهید مهم‌ترین دلایل برتریِ دانشگاه‌های کانادا و تحصیل در کانادا را با هم مرور کنیم.

کیفیت دانشگاه‌های کانادا

اگر به فهرست‌هایی که هر ساله منتشر می‌شوند و دانشگاه‌های برتر دنیا را لیست می‌کنند نگاهی بیاندازید، می‌بینید که سه دانشگاه کانادایی همیشه در این فهرست‌ها حضور دارند و همواره در میان 50 دانشگاه برتر جهان جای گرفته‌اند:

• دانشگاه مک‌گیل (واقع در شهر مونترال)
• دانشگاه تورنتو (واقع در شهر تورنتو)
• دانشگاه بریتیش کلمبیا (واقع در شهر ونکوور)

این سه دانشگاه اگرچه برترین دانشگاه‌های کانادا هستند اما باید از دانشگاه‌های دیگری چون:

• دانشگاه آلبرتا
• دانشگاه مک‌مستر
• دانشگاه مونترال
• دانشگاه اُتاوا
• دانشگاه وسترن
• دانشگاه کلگری
• دانشگاه واترلو و ده‌ها دانشگاه دیگر

نیز باید نام برد که در کلاسی جهانی و مطابق با بهترین استانداردهای آموزشی جهان هستند.

موسسه‌ای جهانی به نام کیو.اس (QS) سالانه فهرست برترین دانشگاه‌های دنیا را منتشر می‌کند. آخرین فهرست دانشگاه‌های برتر دنیا که موسسه کیو.اس منتشر کرده نشان می‌دهد که ده دانشگاه برتر کانادا به ترتیب عبارت‌اند از:

دانشگاه‌های برتر کانادا

دانشگاه مک‌گیل – دانشگاه برندگان جایزه نوبل: این دانشگاه، دو سال پیاپی است که بهترین دانشگاه کانادا شناخته می‌شود. دانشگاه مک‌گیل در شهر مونترال واقع شده است و 40 هزار دانشجو دارد که اکثر این دانشجویان، خارجی هستند و در کانادا تحصیل می‌کنند. نکته جالب در مورد دانشگاه مک‌گیل که اعتبار علمی این دانشگاه را به رخ می‌کشد این است که فارغ‌التحصیلان دانشگاه مک‌گیل، بیشترین جایزه‌ی نوبل را برنده شده‌اند.

دانشگاه تورنتو – سودآورترین دانشگاه کانادا: دانشگاه تورنتو همان‌طور که از نامش پیداست، در شهر تورنتو واقع شده است. این دانشگاه در ده سال اخیر همواره یکی از 30 دانشگاه برتر دنیا بوده است. طبق آمارهای رسمی، دانشگاه تورنتو هر سال به طور متوسط، 16 میلیارد دلار به اقتصاد کانادا سود می‌رساند.

دانشگاه بریتیش کلمبیا:

این دانشگاه در شهر ونکوور واقع شده است و 65 هزار دانشجو (عمدتاً خارجی) دارد. دانشگاه بریتیش کلمبیا در فهرست کیو.اس. در رتبه‌ی پنجاهم جای گرفته است.

دانشگاه آلبرتا – کانون استخدام‌های استان آلبرتا: دانشگاه آلبرتا در شهر ادمونتون واقع است. ادمونتون یکی از شهرهای نفتی کانادا است و طبیعی است که در دانشگاه آلبرتا نیز رشته‌های مربوط به نفت و گاز (از مهندسی شیمی گرفته تا مهندسی نفت) اهمیت بیشتری داشته باشند. دانشگاه آلبرتا که در فهرست کیو.اس. در رتبه‌ی نودم جای دارد، مانند شرکتی بزرگ است که نیروی کار بسیار زیادی را به استخدام خود درآورده است.

دانشگاه مونترال – بزرگ‌ترین دانشگاه فرانسوی‌زبان آمریکای شمالی: دانشگاه مونترال در شهر مونترال واقع شده است و از نظر مسافت، فاصله‌ی چندانی با دانشگاه مک‌گیل ندارد. دانشگاه مونترال بزرگ‌ترین دانشگاه فرانسوی‌زبان در سراسر آمریکای شمالی است.

دانشگاه مک‌مستر – خاستگاه‌ دوره‌های کو-آپ: دانشگاه مک‌مستر در شهر همیلتون در استان انتاریو واقع شده است و عمده‌ی شهرتش به‌خاطر برگزاری دوره‌های کو-آپ است. این دوره‌ها که هدف‌شان پرورش نیروی کار ماهر و متخصص است، دانشجویان فراوانی را از سراسر جهان به خود جذب می‌کنند زیرا بازدهی این دوره‌ها در آینده‌ی کاریِ فارغ‌التحصیلان دانشگاه مک‌مستر، به‌خوبی روشن است. دانشگاه مک‌مستر در فهرست کیو.اس. در جایگاه صد و چهل و نهم قرار دارد.

دانشگاه واترلو – محور دوره‌های کارآموزی: دانشگاه واترلو با 6 دانشکده، 10 مدرسه‌ی دانش‌بنیان، 30 هزار دانشجو و 1100 عضو هیات علمی، در شهر واترو در استان انتاریو قرار دارد. رتبه این دانشگاه در فهرست کیو.اس. 152 است. جالب است بدانید رئیس این دانشگاه، دکتر فریدون حمدالله‌پور است که پدری ایرانی و مادری ترک دارد.

دانشگاه کلگری – مهد اختراعات:

دانشگاه کلگری 31 هزار دانشجو دارد که در بیش از 200 رشته مختلف تحصیل می‌کنند. این دانشگاه در شهر کلگری (استان آلبرتا) قرار دارد. معروف است که دانشگاه کلگری، مهد اختراعات است. در فهرست کی.اس. این دانشگاه جایگاه صد و هشتادم دنیا را به خود اختصاص داده. استیون هارپر نخست‌وزیر پیشین کانادا فارغ‌التحصیل همین دانشگاه است.

دانشگاه وسترن انتاریو – زیباترین دانشگاه کانادا: دانشگاه وسترن که در شهر لندنِ انتاریو قرار دارد، از نظر منظر ساختمان‌ها و فضای سبز، زیباترین دانشگاه کانادا لقب گرفته است. این دانشگاه که در فهرست کیو.اس جایگاه 190 را اشغال کرده، 1250 عضو هیات علمی و 35 هزار دانشجو دارد که در 200 رشته مختلف تحصیل می‌کنند. محوطه دانشگاه وسترن، بیش از 455 هکتار مساحت دارد و 75 ساختمان دانشگاه در جای‌جای این فضای وسیع پراکنده شده است.

دانشگاه کوئینز – دانشگاهی قدیمی‌تر از خود کانادا: دانشگاه کوئینز در شهر کینگستون استان انتاریو قرار دارد و تاریخ تاسیسش 1841 است؛ یعنی 26 سال قبل از تاسیس رسمی کشور کانادا تاسیس شده بود. این دانشگاه که 28 هزار دانشجو و 3900 عضو هیات علمی دارد، در فهرست کیو.اس. رتبه 220 را به خود اختصاص داده است (همه‌ی رتبه‌هایی که از دانشگاه‌های کانادایی گفتیم را می‌توانید با رتبه‌ی بهترین دانشگاه ایران، یعنی دانشگاه صنعتی شریف مقایسه کنید که در همین فهرست کیو.اس، جایگاه 432 را از آنِ خود کرده است).

رابطه قوی دانشگاه‌های کانادا با صنعت و بازار کار کشور – پشتوانه مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل

برای مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل ، طبیعتا باید از همان زمان تحصیل در کانادا به فکر کارِ آینده در این کشور نیز بود. از آن‌جا که پیوند بین دانشگاه‌های کانادا با صنایع این کشور بسیار زیاد است و دانشگاه‌ها نیز عموما تمرکزشان بر پرورش نیروهای متخصص برای آینده کاناداست، پس می‌توان گفت که فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کانادا راه سختی برای مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل نخواهند داشت.

برخلاف دانشگاه‌های ایران که رابطه‌ی بین دانشگاه و صنعت، رابطه‌ای مخدوش و گسسته است و آموخته‌های فارغ‌التحصیلان، آورده‌ی چندانی برای صنعت ندارد، در کانادا برعکس، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها می‌توانند به راحتی جذب بازار کار کانادا شوند زیرا هر آن چه در محیط آکادمیک دانشگاه فراگرفته‌اند در عرصه کار و عمل نیز به دردشان می‌خورد و کاملا کاربردی است. پس رابطه‌ی قوی دانشگاه‌های کانادا با صنعت را می‌توان یکی از مزایای اصلی مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل دانست.

به‌صرفه بودن تحصیل در دانشگاه‌های کانادا و مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل

در بخش‌های قبل، در مورد کیفیت و استانداردهای بسیار بالای دانشگاه‌های کانادا مطالبی را بیان کردیم. اما این استانداردهای بالا به معنای بالا بودن هزینه‌های تحصیل در کانادا نیست. یکی از جذابیت‌های اصلیِ تحصیل در کانادا نیز همین است که به‌رغم کیفیت بالای دانشگاه‌های کانادا و اعتبار بین‌المللی مدرک‌های این دانشگاه‌ها، هزینه تحصیل در کانادا کمتر از تحصیل در کشورهای دیگری چون آمریکا، انگلستان و آلمان است.

البته وقتی صحبت از هزینه‌های تحصیل می‌شود، باید به این نکته توجه کرد که هزینه‌های تحصیل فقط شهریه دانشگاه نیست بلکه باید هزینه‌های زندگی در کانادا را نیز محاسبه کرد. هزینه زندگی در کانادا، از شهری به شهر دیگر تفاوت دارد و مسلما زندگی در بعضی شهرها، بسیار گران‌تر از زندگی در بعضی شهرهای دیگر است. حتی شهریه‌های دانشگاه‌ها نیز با هم فرق دارد. رشته‌های تحصیلی مختلف نیز از نظر شهریه، با هم تفاوت دارند.

اگر بخواهید دیدی کلی از هزینه‌ی شهریه در دانشگاه‌های کانادا به دست آورید، می‌توانیم به صورت بسیار کلی بگوییم که هزینه تحصیل در مقطع لیسانس در دانشگاه‌های کانادا، به صورت کاملا تقریبی و متوسط، رقمی بین 18 هزار تا 35 هزار دلار، و برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، بین 15 هزار تا 20 هزار دلار است. کمترین شهریه‌ها مربوط به رشته‌های علوم انسانی و هنر است و بیشترین شهریه‌ها مربوط به رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی.

امکان دریافت بورسیه تحصیلی کانادا

در کانادا نیز مانند اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، دانشجویان از این امکان برخوردارند که از بورسیه‌های تحصیلی مختلف استفاده کنند تا بتوانند بخشی از هزینه‌هایی که بابت شهریه و تحصیل خود پرداخت می‌کنند را جبران نمایند. کانادا نیز از این قاعده مستثنا نیست و دانشجویان دانشگاه‌های کانادا می‌توانند از این امکان در همه‌ی مقاطع تحصیلی خود، از لیسانس تا دکتری بهره‌مند شوند.

بورسیه‌ها بر مبنای ملاک‌های مختلفی به دانشجویان تعلق می‌گیرد. این ملاک‌هاتعیین‌کننده‌ی مقدار بورسیه نیز هستند.

ملاک‌های مذکور می‌توانند به استعداد تحصیلی دانشجو، به کشور مبدا دانشجو، به رشته تحصیلی، و به مقطع تحصیلی مربوط باشند. از هر دانشگاهی که پذیرش گرفتید می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت همان دانشگاه، بورسیه‌های موجود در آن دانشگاه را مطالعه کنید یا با مسئول هماهنگی امور دانشجویان بین‌المللی همان دانشگاه تماس بگیرید و بپرسید که آیا بورسیه‌ای هست که با شرایط شما انطباق داشته باشد و بتوانید از آن استفاده کنید یا خیر.

شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در دانشگاه‌های کانادا

اگرچه امکان دریافت بورسیه برای دانشجویان خارجی در کانادا وجود دارد، اما باید از همان ابتدا آگاه باشید که رقابت بر سرِ دریافت بورسیه تحصیل در کانادا، بسیار شدید است و بودجه‌ای که هر دانشگاه برای بورسیه در نظر می‌گیرد، محدود است. بعلاوه، بخش زیادی از بورسیه تحصیلی کانادا به دانشجویان کانادایی اختصاص می‌یابد و کمک هزینه‌های تحصیلی قابل ارائه برای دانشجویان خارجی، محدودتر از دانشجویان کانادایی است.

به همین دلیل است که همیشه اداره مهاجرت و شهروندی کانادا، قبل از صدور ویزای تحصیلی شما، باید از وضعیت مالی‌تان مطمئن شود و بداند که توان تحصیل در این کشور و تامین هزینه‌های خود را دارید.
البته برای تامین کمک‌هزینه‌های تحصیل، فقط بورسیه نیست که به دانشجویان تعلق می‌گیرد. امکانات مالی دیگری نظیر جوایز تحصیلی، کمک‌های بلاعوض تحصیلی (گرَنت)، و وام‌های دانشجویی نیز وجود دارد که برای دریافت هر کدام از آن‌ها باید شرایط خاصی داشت.
در کانادا سازمانی وجود دارد به نام سازمان امور جهانی کانادا، که مسئولیت رسیدگی به درخواست‌های بورسیه دانشجویان خارجی را عهده‌دار است.
بیشترین بورسیه‌ای که در کانادا به دانشجویان خارجی تعلق می‌گیرد، بورسیه‌ی مربوط به دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری است. اگرچه شرایط هر دانشگاه برای اعطای بورسیه، متفاوت از سایر دانشگاه‌ها است، اما معمولاً در همه‌ی دانشگاه‌ها، متقاضی دریافت بورسیه باید:

اولا هنگام درخواست پذیرش در دانشگاه و ارسال مدارک خود، فرم درخواست بورسیه را نیز پر کرده باشد؛ و

ثانیاً دانشجو برای آن که صلاحیت دریافت بورسیه را داشته باشد، باید از استاد راهنمای خود، تاییدیه‌ بگیرید. این تاییدیه منوط به آن است که استاد راهنما، صلاحیت علمی دانشجو را تایید کند.

هزینه تحصیل در کانادا

قبلا گفتیم که هزینه تحصیل در کانادا، عبارت است از هزینه زندگی در کانادا + هزینه شهریه دانشگاه. اجازه دهید این دو هزینه را به صورت جداگانه بررسی کنیم. فقط این نکته را از یاد نبرید که هزینه‌های زندگی در کانادا، از شهری به شهر دیگر متفاوت است و اعداد و ارقامی که ذکر می‌کنیم، اعدادی میانگین و تقریبی هستند.
شهریه دانشگاه‌های کانادا: اگرچه شهریه‌ای که دانشگاه‌های کانادا از دانشجویان کانادایی و غیرکانادایی می‌گیرند متفاوت است، اما موضوع بررسی ما در این‌جا، فقط دانشجویان غیرکانادایی است. به طور متوسط (و بسته به رشته و دانشگاهِ مورد نظر)، شهریه یک سال تحصیل در دانشگاه‌های کانادا، بین 12 هزار تا 20 هزار دلار است. پس باید میانگین شهریه تحصیل در دانشگاه‌های کانادا را به صورت تقریبی، 16 هزار دلار در سال دانست.

از سوی دیگر، هزینه‌های زندگی روزمره در کانادا نیز اگرچه از شهری به شهر دیگر فرق می‌کند، اما میانگین هزینه زندگی در کانادا، رقمی نزدیک به 1000 دلار در ماه برای یک فرد مجرد است. به همین دلیل است که وقتی افسر اداره مهاجرت می‌خواهد توان مالی شما برای یک سال اقامت و تحصیل در کانادا را بسنجد، به این نکته نگاه می‌کند که اگر مجرد هستید، باید شهریه یک سال خود به اضافه حداقل 12 هزار دلار پول در حساب خود داشته باشید.

اگر متاهل و همسرتان همراه شما به کانادا می‌آید، باید شهریه سال اول به اضافه 18 هزار دلار داشته باشید، و اگر متاهل و صاحب فرزند هستید و خانواده نیز با شما به کانادا می‌آیند، باید شهریه سال اول خود به اضافه 22 هزار دلار پول در حساب‌تان داشته باشید تا افسر اداره مهاجرت مجاب شود که شما توان مالی لازم را دارید و برایتان ویزای تحصیلی صادر کند.

برای مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل – چه باید کرد؟

در ابتدای این مقاله گفتیم که اخذ ویزای تحصیلی کانادا به این معنی نیست که اقامت دائم این کشور را گرفته باشید، بلکه تحصیل در کانادا ، راه مهاجرت‌ به کانادا را بسیار هموار و ساده می‌سازد. اولا دانشجویان معمولا در دوران تحصیل خود، اجازه‌ی کار به صورت پاره‌وقت را دارند.

ثانیا یکی از ویزاهای اقامت موقت در کانادا، ویزایی است معروف به ویزای کار فارغ‌التحصیلان. این ویزا در واقع برای کسانی در نظر گرفته می‌شود که در دانشگاهی کانادایی و مورد تایید دولت کانادا درس خوانده‌اند و به‌تازگی توانسته‌اند با اتمام تحصیلات خود، فارغ‌التحصیل شوند.

اداره مهاجرت کانادا به این فارغ‌التحصیلان فرصت می‌دهد امکان می‌دهد تا علی‌رغم پایان یافتنِ درس و تحصیل‌شان، تا چند سال در کانادا با یک ویزای موقت، بمانند و کار کنند.

این نوع ویزای موقت هم اگرچه به معنای اقامت دائم نیست، اما بی‌تردید وقتی سابقه‌ی کار در کانادا را داشته باشید، خیلی راحت می‌توانید از یک کارفرمای کانادایی (که در این چند سال برای او کار کرده‌اید) پیشنهاد شغلی دریافت کنید و با آن پیشنهاد شغلی، نامزدی استانی بگیرید. این ساده‌ترین راه مهاجرت به کانادا از طریق تحصیل است که می‌تواند نهایتا منجر به دریافت اقامت دائم و سپس دریافت شهروندی و پاسپورت کانادا شود.